-
Eğer incelemesini bulabiliyor iseniz oradan lensinizin en iyi hangi F aralığında fotoğraf verdiğini öğrenip o aralıkta kullanmayı deneyebilirsiniz veya kendiniz zamanla tecrübe ederek, gözlemleyerek öğrenirsiniz. Bu manzara fotosu çekilir iken F'in yüksek olmasının tüm manzarayı net yapmasındaki esas olayı da anlamak gerek. Bunu yapmaktaki sebep diyafram açıldıkça(F değeri ne kadar düşük ise) azalan net alan bölgesinin diyafram kısılarak(F değeri yükseltilerek) bu net alan bölgesini mümkün olabildiğince geniş tutmak ve bu sayede kadraja giren bakış açımız doğrultusunda 10 metre önümüzdeki objeyi de 1 km. önümüzdeki objeyi de aynı net alan içinde bulundurabilmektir. Fakat, bu net alanın bakış açımız doğrultusunda geniş bir bölgede etkili olmasında etken bir tek diyafram kısmak(F değerini yükseltmek) değildir. Aşağıdaki şemada göreceğiniz üzere bu konuda etken olan 3 farklı durum söz konusudur.
Şöyle de bazı tecrübelerim ile yaşamdan örnekliyim. Makro lensiniz var ise görürsünüz siz de... Objeye 10 cm. mesafeden fotoğraf çeker iken diyaframı F16 da yapsanız çok dar bir bölgede netlik elde edersiniz. Buna karşın aynı makro lens ile ve aynı diyafram değeri ile objeye 1 metre mesafeden fotoğraf çekerseniz objenin çok daha fazla kısmının net alan içinde olduğunu, yani aslında şekildeki 2.maddedeki etken sebebi ile net alanınızı genişletmiş olur, daha fazla bölgeyi aynı netlikte fotoğraflayabilirsiniz.
Derler ki genellikle diyafram açıldıkça "Alan derinliği küçülür" bu bence yanlış bir tanım. Şöye açıklayayım...
1 - "Alan derinliği" denince ne anlıyorsunuz ?
2 - "Alan derinliği hissi" olması için ne olması gerek ?
"Alan derinliği hissi" görülmesi için net olan bölgenin dar(ufak) bir bölgede kalması gerek. Değil mi ?
Dolayısı ile "Alan derinliği küçülür" ise görselin daha geniş bir bölgesi net görülüyor anlarım ben F değeri düştükçe olan şeyin tanımı "net alan daralır, net alan küçülür, net bölge daha dar bir alanda görülür" gibi tanımlanabilir. Tersten söylenecek ise "Alan derinliği etkisi artar" küçülmez büyür ki net alan dar bölgede kaldığı için net alandan ileri ve geri doğrultuda artarak etkisi görülen bir alan derinliği hissi oluşur.
Bir düşünün "Alan derinliği küçülür" demek ne demek oluyor ? Alan derinliği net bölgenin dışında kalan bulanık bölge, değil mi ? Onun küçülmesi ne demek olur ? Yani net bölgenin dışında kalan bölgenin azalması, daha az olması = fotoğraf genelinde daha fazla görülen netlik. Örnek gif'te F1.4'te alan derinliği küçülmemiş çok artmıştır. F22'de ise alan derinliği nerede ise yok olmuş yani küçülmüştür. F1.4'te net alan küçülmüş olup alan derinliği etkisi büyümüştür. F22'de net alan büyümüş olup alan derinliği etkisi küçülmüştür.
Yani alan derinliği diyafram değerine göre ya daha geniş bir alanda görülür yada daha az görülür. F değeri ile değişen şeyi "net alan" olarak söyler isek bence daha doğru ve anlaşılır olur. Şöyle "Diyafram açıldıkça net alan dar bir bölgede kalır" , e o dar bölgenin gerisi ne olur ? Diye soran olur mu bilmem ama işte o alana da "Alan derinliği etkisi" görülen bölge denir.
Alttakinde de diyaframın daha açıldığında net alanın ve alan derinliği hissi veren bulanık bölgenin arttığı gösterilmiş.
Bir görüntü(görsel, fotoğraf, çizim) heryer aynı netlikte ise derinlik hissi mi veriyor gözlemleyene ? Yoksa boyutsuz hepsi bir kağıda çizilmiş resim gibi mi görünüyor fotoğraftaki herşey ? Derinlik hissi bu mudur yoksa bir görsele baktığımızda uzakta olan şeyleri net biçimde seçemediğimizde "Hmm, bu bundan, şu şundan daha uzakta demek ki" şeklinde gözlemlediğimizde mi o görselde bir alan derinliği olduğunu algılarız ?
Yukarıdaki görselde "alan derinliği" adı ile gösterilen bölgenin oklar ile net alanın dışına doğru giden bölge olduğu belirtilmiş. Odak bölgesinin dışına doğru olan mesafe için ise "geniş alan derinliği" bölgesi tanımı yapılmış. Yani "alan derinliği" net bölgenin az, bulanık bölgenin fazla olması ile görselde hissettirilen bir durummuş. Dikkat edin alan derinliği olarak tanımlanan bölge odak noktası olan yeri göstermiyor, ondan dışa doğru olan bölge olduğunu göstermek için 2 boyutta ileri doğru oklar ile devam eden bölge olduğu gösterilmiş şemada. Her durumda alan derinliği etkisi için tüm karenin net değil, dar bir bölgenin net olmasının gerektiği bu şekilde açıkca gösterilmiş.
Buradaki "sığ"lık ve "net"lik durumu başka bir şey, "alan derinliği" farklı bir şey. Benim bildiğim ve anladığım alan derinliği hissini veren görselde "net" bölge dar alanda kalır, "sığ" bölge geniş alanı kapsar ve o görsel izleyiciye derinlik hissi verir. Zaten "derin" ile tanımlanmasının nedeni nedir ? Bunu da düşünelim... Derindeki apaçık ortada görülen değildir. Derinlikler net, berrak değildir öyle mi ? Bir su birikintisi, deniz falan düşünün. Derin olduğunu nasıl algılarız ? Derinliğinin artışına göre dibi daha bulanık-zor görünür. Net alan azalmıştır, sığ alan artmıştır. Dibini, işte dibinde kum-çakıl ne var ise net şekilde görebildiğimiz durumda ise orası için derin diyemeyiz, neden ? Çünki nettir gözlemlediğimiz !
"Depth of field" tanımının Türkçe ifadesi bence "Derindeki (net) alan" olabilir. O alanı derinlikli algılamamızı sağlayan etki 1 yönlü (odan en önde veya en geride ise) veya 2 yönlü (odak orta kısımlarda ise) bulanıklık etkisidir. "Alan derinliği = fotoğraftaki net alandır" dediğinizde uzaktan bir manzarayı F22 ile fotoğrafladığınızdaki tümü aynı netlikteki bir fotoğrafta da net alan tümünü kapsamış olarak görüneceğinden "Alan derinliği = fotoğrafaki net alandır" ise haydi kendi gözlerinize ve zihninize bu fotoğrafaki "alan derinliği(etkisi)" nerede gösterin bakalım !?
Bir açıklama daha getireyim şema ile,
Daha büyük görmek için : https://c2.staticflickr.com/2/1669/25342142503_421adae552_h.jpg
Ortak olan özellik ne bu 2 fotoğraf(olarak düşünelim)ta ? "Net alan". Değişken nedir ? "Flu alan". Neden "net alan derinliği" eksik yada/yanlış bir ifade diyorum ? Çünki "alan derinliği fotoğrafa görsel olarak kazandırılabilen bir "etki" , bir bölgesel farklılık. Bir fotoğrafın tamamı net ise o fotoğraf için "alan derinliği = "fotoğraftaki net alandır" diyemeyiz, açıkca görülüyordur sanırım. Net alan iki fotoğrafta da mevcut iken alan derinliği hissi "flu alan" olan fotoğrafta gözlemlenebiliyor. Yani, net alanı derindeymiş gibi görmemizi sağlayan, net alana derinlik hissi veren-katan "flu alan". "Alan derinliği bu iki unsurun bulunduğu fotoğraflarda vardır(veya gözlemlenebilir).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder